Trong thời buổi hiện nay có quá nhiều loại hình nghệ thuật để giới trẻ lựa chọn đôi khi ta quên rằng tiếng Việt đã từng trải dài trong những vần thơ mềm mại, mộc mạc mà sâu sắc. Đó là thơ Nôm – dòng chảy thuần Việt đã nuôi dưỡng tâm hồn nhiều thế hệ, trước khi văn học viết chuyển sang chữ quốc ngữ như hôm nay.
Thơ Nôm không chỉ là chữ nghĩa. Nó là cách ông cha ta gửi vào tiếng Việt những rung động rất đời thường: nỗi thương, cái buồn, vẻ đẹp của con người và số phận. Những câu thơ ấy ghi lại tiếng nói của dân tộc bằng chính tiếng nói của lòng mình – mộc mạc nhưng không kém phần tinh tế. Và trong hành trình ấy, Truyện Kiều của Nguyễn Du chính là đỉnh cao. Một kiệt tác làm cho thơ Nôm chạm đến tầm vóc bất tử.
Truyện Kiều – bước đệm đưa thơ Nôm chạm đến trái tim nhiều thế hệ
Khi Nguyễn Du viết Truyện Kiều, thơ Nôm đã đi một bước dài. Nhưng chính từ Kiều, nó đã bước vào kỷ nguyên bất tử.
Với 3.254 câu lục bát, Nguyễn Du đã biến tiếng Việt thành một dòng nhạc mềm, buồn, đẹp và giàu triết lý. Tác phẩm kể chuyện Thúy Kiều – người con gái tài sắc, tài hoa mà truân chuyên – nhưng đồng thời cũng kể chuyện của những phận đời, của con người Việt, của sự đồng cảm và nhân ái.
Nhiều bạn trẻ ngày nay có thể chưa đọc hết Kiều, nhưng chỉ cần vài câu thơ cũng đủ để thấy mình trong đó:
“Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ…”
“Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.”
Kiều trở thành “bước đệm” để người trẻ đến gần hơn với thơ Nôm.
Vì Kiều không chỉ là văn học - Kiều là cảm xúc, là tiếng Việt đẹp đến nao lòng.
Vì sao thế hệ trẻ hôm nay nên tìm lại thơ Nôm và Truyện Kiều?
Không phải vì bài kiểm tra văn học.
Không phải vì kiến thức bắt buộc.
Mà vì đây là cách ta hiểu hơn về cội nguồn tiếng Việt – thứ ngôn ngữ ta đang dùng mỗi ngày.
Thơ Nôm giúp người trẻ:
- Hiểu tiếng Việt sâu hơn, cảm được cái đẹp trong từng chữ
- Nhìn lại văn hóa Việt qua lăng kính gần gũi
- Thấy lòng mình dịu lại giữa cuộc sống vội vã
- Tự hào khi biết rằng dân tộc mình từng viết nên những tác phẩm đẹp đến mức thế giới phải cúi đầu ngưỡng mộ
Và Truyện Kiều là cánh cửa mở ra vẻ đẹp ấy – vừa thân thuộc, vừa kỳ diệu.
Giữ gìn thơ Nôm – là giữ gìn tiếng Việt
Thế hệ trẻ có thể mê nhạc, mê phim, mê công nghệ. Nhưng đôi khi chỉ một câu Kiều, một đoạn thơ Nôm lại khiến ta nhớ rằng mình thuộc về một nền văn hóa rất giàu, rất đẹp và rất nhân văn.
Giữ thơ Nôm không phải là chuyện của quá khứ.
Đó là cách chúng ta giữ tiếng Việt – giữ lấy phần mềm mại nhất trong tâm hồn người Việt.
