Cải lương – một loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống Nam Bộ – từ lâu đã trở thành tiếng lòng, hơi thở văn hóa của người dân phương Nam. Nghệ sĩ Linh Huyền từng chia sẻ: “Đặc trưng của cải lương là nỗi lòng của người xa quê, là tiếng lòng của người con rời phố hương đi lập nghiệp”. Chính vì vậy, mỗi lời ca, điệu hát trong cải lương không chỉ là nghệ thuật biểu diễn mà còn chất chứa tâm sự, ký ức và nỗi niềm nhớ thương quê hương.
Nguồn gốc gắn liền lịch sử
Ngược dòng lịch sử, từ thế kỷ XVI, khi Chúa Nguyễn Hoàng cùng người dân Thuận Hóa tiến vào khai phá vùng đất phương Nam, họ mang theo những giá trị văn hóa truyền thống để giữ lấy cội nguồn. Trong hoàn cảnh xa quê, những người con tha hương đã tạo nên một loại hình nghệ thuật vừa mới mẻ vừa sâu lắng – đó chính là cải lương. Vì vậy, âm điệu cải lương luôn mang trong mình chất “vọng cố hương” – nỗi nhớ quê da diết.
Giai điệu buồn của người xa xứ
Điểm đặc trưng dễ nhận ra nhất của cải lương là âm điệu trữ tình, man mác buồn, phản ánh tâm sự của người xa quê. Tiếng đờn kìm, đờn tranh hay từng câu vọng cổ không chỉ để nghe mà còn để chạm đến trái tim người thưởng thức. Đó là tiếng thở dài của người rời làng quê đi tìm kế sinh nhai, là tiếng gọi quê hương vang vọng trong ký ức.
Giá trị nhân văn của cải lương
Cải lương không chỉ là nghệ thuật sân khấu mà còn là bản sắc văn hóa của người Nam Bộ, góp phần giữ gìn cội nguồn, gắn kết tâm hồn những người con xa quê. Mỗi vở tuồng, mỗi câu vọng cổ là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa quê hương và những mảnh đời tha hương. Chính điều đó đã tạo nên sức sống lâu bền cho cải lương trong lòng công chúng hôm nay.
